ข้อมูลพื้นฐานประเทศไทยภายใต้ปฏิญญา ILO ปี 2023 เรื่องเสรีภาพในการสมาคมและการยอมรับอย่างมีประสิทธิภาพในสิทธิการเจรจาต่อรองร่วม
เอกสารนี้เป็นรายงานข้อมูลพื้นฐานของประเทศไทยภายใต้การทบทวนประจำปีตามปฏิญญาองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ประจำปี 2023 เกี่ยวกับการดำเนินการด้านเสรีภาพในการสมาคมและการยอมรับสิทธิในการเจรจาต่อรองร่วม
ในด้านกระบวนการรายงาน รัฐบาลไทยได้ปรึกษาหารือกับองค์กรนายจ้างและลูกจ้างที่มีความเป็นตัวแทนมากที่สุด รวมถึงหน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่ โดยได้ส่งสำเนารายงานให้องค์กรเหล่านี้เพื่อขอความคิดเห็นเพิ่มเติม ซึ่งทั้งองค์กรนายจ้างและลูกจ้างได้ให้ความคิดเห็นต่อรายงานดังกล่าว
ในเรื่องการให้สัตยาบัน ประเทศไทยมีแนวโน้มที่จะให้สัตยาบันทั้งอนุสัญญาฉบับที่ 87 และ 98 อย่างไรก็ตาม ยังมีอุปสรรคสำคัญ คือ 1) สถานการณ์เศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา 2) กฎหมายที่เกี่ยวข้องยังไม่สอดคล้องกับอนุสัญญาทั้งสองฉบับอย่างสมบูรณ์ และ 3) ความไม่เห็นพ้องของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเกี่ยวกับการแก้ไขร่างกฎหมายในบางมาตรา
ในปัจจุบัน มีความพยายามในการแก้ไขกฎหมาย โดยร่างพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ฯ อยู่ในกระบวนการหารือร่วมกันระหว่างกระทรวงแรงงาน คณะกรรมการกฤษฎีกา และผู้แทนลูกจ้าง ส่วนร่างพระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ฯ เคยถูกเสนอต่อสภาผู้แทนราษฎร แต่เนื่องจากมีการคัดค้านจากกลุ่มสหภาพ คณะรัฐมนตรีจึงมีมติให้กระทรวงแรงงานถอนร่างกฎหมายเพื่อทบทวนก่อนเสนอต่อคณะรัฐมนตรีอีกครั้ง
ประเทศไทยมีความริเริ่มที่ประสบความสำเร็จในการส่งเสริมเสรีภาพในการสมาคมและการยอมรับสิทธิการเจรจาต่อรองร่วม ได้แก่ 1) การส่งเสริมแนวปฏิบัติด้านแรงงานที่ดี (GLP) 2) การกำหนดให้เรื่องเสรีภาพและการเจรจาต่อรองร่วมเป็นข้อกำหนดในมาตรฐานแรงงานไทย และ 3) การยกย่องสถานประกอบการด้วยระบบรางวัลที่มีเกณฑ์ด้านแรงงานสัมพันธ์และสวัสดิการแรงงานที่ดี
